===============================================

1- طبق پیوست 2 مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ، حداقل ابعاد مفید چاله آسانسورهای 4 نفره نیمه اتوماتیك ، عرض 140 وطول 160 سانتیمتر درنظر گرفته شده است . كه باتوجه به اینكه طبق ضوابط ابلاغی ابعاد مفید چاه آسانسور160*200 سانتیمتر میباشد ، ابعاد مفید 140*160 سانتیمتر برای املاك ریزدانه با مساحت سند حداكثر 200 مترمربع ویاكمتر ، ملاك قرار گیرد .

2- طبق بند 3-1-4-4-4 مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ، راه پله باید دست كم 110 سانتیمتر عرض مفید داشته باشد ، مگرآنكه مجموع تعدادمتصرفان تمام طبقات استفاده كننده از راه پله كمتر از 50 نفر باشد كه دراینصورت عرض مفید می تواند به حداقل 90 سانتیمتركاهش داده شود . لذا چنانچه مساحت سند حداكثر 200 مترمربع ویا كمترباشد ، و ساختمان مربوطه نیز حداكثر تا 5 سقف و با اسكلت فلزی طراحی گردد وتعداد كل ساكنین آن نیزكمتر از 50 نفر باشند ، عرض پاگرد میانی ، یك متر(كه پله ای درپاگرد قرار نگیرد) و عرض پاگرد در ورودی آپارتمان (هم تراز با سطح واحد) 1.20 متر، ابعاد مفید و تمام شده راه پله ( به هنگام بهره برداری) 2* 4.60 متر درنظر گرفته شود .

ضمناً ارتفاع هرپله نیز حداكثر تا 18 سانتیمترقابل قبول باشد . بدیهی است ساختمانهای مشمول رعایت ضوابط ومقررات شهرسازی ومعماری برای افراد معلول جسمی- حركتی از مفاد این متن مستثنی میباشند ومیبایست ضوابط مربوط به آنان كمافی السابق رعایت گردد .

3- املاكی كه پس از رعایت براصلاحی ، حداكثر بر6متر و مساحت آن حداكثر 200 مترمربع وكمتر می باشد علاوه بررعایت مفاد بند 1 و 2 این دستورالعمل، الزامی به تامین لابی نداشته باشد .

شایان ذكر است دررابطه باعدم اجرای لابی انخاذ تدابیر ایمنی و حفاظتی لازم جهت جلوگیری و كاهش آثار تخریبی درزمان وقوع حریق، ضروری می باشد . 

ضوابط راه پله و آسانسور جهت زمینهای بالاتر از 200 متر

با ادغام ضوابط معلولین و آسانسور و ایمنی و آتش نشانی در مورد راه پله و آسانسور مورد نیاز در طرح های مسكونی به نتایج زیر میرسیم :

1 – ابعاد داخل به داخل باكس راه پله 240 در 480 سانتیمتر. ( ضمنا چشم پله نداشته باشد برای جلوگیری از دودكش شدن باكس راه پله . )
2 – ابعاد داخل به داخل باكس آسانسور 160 در 200 سانتیمتر.
3 - لابی جلوی آسانسور 150 در 150 سانتیمتر.
4 – در صورتیكه در هر طبقه تا چهار واحد مسكونی داشته باشیم یك واحد راه پله و آسانسور كافی است .
5 - در صورتیكه در هر طبقه بیشتر از چهار واحد مسكونی داشته باشیم حداقل دو واحد راه پله و آسانسور.
6 – ارتفاع پله 17 سانتیمتر وعرض كف پله 30 سانتیمتر و دیوار دور تا دور باكس راه پله و باكس آسانسور 20 سانتیمتر .

برای ارائه نقشه های كامل یك پرو‍ژه مراحل زیر بایستی انجام شود :

اولین مرحله : ( مربوط به كارفرماست )

پس از انجام مراحل اولیه عقد قرارداد زمین محل اجرای پروژه طی صورتجلسه ای به طراح یا مشاور داده می شود.

مرحله دوم: ( فاز صفر )

شامل مطالعات فاز صفر پروژه ,اطلاعات اولیه , اقلیم , خصوصیات و استانداردها و ضوابط مورد نیاز طرح می باشد .

مرحله سوم : ( فاز یک )

طراحی فاز یک بر اساس نتایج حاصله از بررسی ها و تجزیه و تحلیل سایت مورد نظر می باشد .

این مرحله شامل طراحی پلان , نما و مقطع و محوطه سازی می باشد .

مرحله چهارم : ( فاز دو )

پس از تائید نقشه های فاز یک ( معماری ) , برای طراحی و محاسبات سازه ای و تاسیسات الكتریكال و مكانیكال تحویل مهندسین عمران و مكانیك و برق داده می شود.
پس از تائیدیه نهایی نقشه های معماری , سازه و تاسیسات مرحله نهایی , طراحی نقشه های اجرایی پس از انطباق نقشه های سازه و تاسیسات با نقشه های معماری می باشد.

مرحله پنجم : ( فاز سه )

این مرحله مرحله اجرا و نظارت میباشد.

ضوابط نورگیری و پاسیو یا حیاط خلوت

1 - ضوابط نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی 200 متر مربع

حداقل مساحت نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی 200 متر مربع برای فضاهای اصلی معادل 6% ( شش درصد ) مساحت زمین و حداقل بعد نورگیر 2 متر الزامیست .
( به اطاق های خواب و هال و نشیمن و پذیرایی و ناهارخوری فضاهای اصلی میگویند . )

حداقل مساحت نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی 200 متر مربع برای فضاهای فرعی معادل 3% ( سه درصد ) مساحت زمین و حداقل بعد نورگیر ۲ متر الزامیست. ( به آشپزخانه و انباری فضای فرعی میگویند . )

2 - ضوابط نورگیری در قطعات بزرگتر از 200 متر مربع

حداقل مساحت نورگیری در قطعات بزرگتر از 200 متر مربع برای فضاهای اصلی معادل 12 متر مربع و حداقل بعد نورگیر 3 متر الزامیست .
( به اطاق های خواب و هال و نشیمن و پذیرایی فضاهای اصلی میگویند . )

حداقل مساحت نورگیری در قطعات بزرگتر از 200 متر مربع برای فضاهای فرعی معادل 6 متر مربع و حداقل بعد نورگیر 2 متر الزامیست .

در صورتیکه از یک نورگیر دو یا چند واحد مسکونی مستقل نورگیری میکنند :

فاصله دوپنجره فضای اصلی روبروی هم 6 متر الزامیست .
فاصله دوپنجره فضای فرعی روبروی هم 4 متر الزامیست .
فاصله دوپنجره ، یک فضای اصلی ویک فضای فرعی روبروی هم 4 متر الزامیست .

ضوابط ابعاد و مساحتهای نورگیر و حیاط خلوت های مذکور برای ساختمانهای معمولی تا پنج طبقه مسكونی ملاک عمل میباشد .


نحوه محاسبه مساحت نورگیرها

اول اینكه رعایت ابعاد و مساحت نورگیرها و حیاط خلوت ها برای نورگیری فضاهای مسكونی یا اداری طبق توضیحات مطالب قبلی الزمیست . در صورت رعایت ابعاد و مساحت نورگیرها و حیاط خلوت ها مساحت آنها از مساحت زیربنای ساختمان كسر میشود.
برای محاسبه مساحت نورگیرها و حیاط خلوت ها در صورتیكه این نورگیر وسط ساختمان باشد مساحت داخل به داخل نورگیر ( بدون دیوار ) حساب میشود و از مساحت زیربنای ساختمان كسر میشود.

در صورتیكه یك یا چند ضلع این نورگیر منتهی به حیاط همسایه یا ساختمان همسایه باشد مساحت دیوارهای منتهی به حیاط همسایه یا ساختمان همسایه و درز انقطاع جزو مساحت نورگیر حساب میشود و از مساحت زیربنای ساختمان كسر میگردد.

برای توضیح بیشتر میتوان گفت كه این نورگیرها كه طبق ضوابط احداث میشوند به عنوان فضای باز مانند حیاط تلقی میشوند .
دیوارهای حیاط منتهی به همسایه ها نیز جزو زیر بنای ساختمان محاسبه نمیشود. همچنین در صورتیکه در تعبیه نورگیرهای واحدهای مسکونی،شرایط زیر رعایت شده باشد مساحت نورگیرها یاپاسیوها جزء زیربنا محسوب نمی گردند.

1 - نورگیر اتاقهای اصلی مانند اتاق خواب و پذیرایی با مساحت 12مترمربع، باحداقل عرض 3متر.
2 - نورگیر آشپزخانه بامساحت 6مترمربع، باحداقل عرض 2متر.
3 -نورگیر سراسری در پلاکهای شمالی بامساحت کمتر از 200 مترمربع، باحداقل عرض 2متر.

بدیهی است نورگیر اتاقهای اصلی که مساحت آن بیشتر از 6% مساحت زمین و همچنین نورگیر آشپزخانه که مساحت آن از 3% مساحت زمین بیشتر باشد نیز جزء زیربنا محسوب نمی گردد.


ضوابط پیش آمدگی های به گذر : 
1- احداث پیش‌آمدگی در گذرهای كمتر از 12 متر مقدور نمی‌باشد.
2- احداث پیش‌آمدگی در خیابان‌های 12 متر تا 20 متر به عمق 80 سانتی‌متر و برای خیابان‌20 متر به بالا به عرض 120 سانتی‌متر مجاز می‌باشد.
3- ارتفاع پیش‌آمدگی نسبت به كف پیاده‌رو، نباید از 3.50 متر كمتر باشد و سطح آن مطابق ضوابط مربوطه جزء تراكم محسوب خواهد شد.